مرور کلی

براس­های دندانی[1]، دندان آسیاب سوم، ظاهر صورت و تنفس بدبو از جمله موارد تازه­ ای است که باید در ضمن گذر از دوره ­ی کودکی به بلوغ نوجوان­تان نگران آن باشید. از آن­جایی که بچه ها با مدرسه، شغل، ورزش و فعالیت­های اجتماعی (بعلاوه خوردن هله هوله) سرگرم هستند، این وظیفه­ ی شماست که مسائل مربوط به دندان همچون پوسیدگی را حل و فصل نمایید.

بهترین روش برای نوجوانان جهت لذت­بردن از لبخند زیبا و دندان­های سالم تداوم عادت­های خوبی است که از ابتدای دوران کودکی آغاز شده­است.

برای عبور از سال­های کودکی و رسیدن به نوجوانی بدون پوسیدگی دندان، در این جا چند نکته ارائه می­گردد:

• نوجوان­تان را تشویق کنید تا به خوبی مراقبت دندان­هایش باشد. این حالت به معنای دست کم دو بار در روز مسواک ­زدن و هر روز نخ دندان کشیدن است. نوجوانان بسیار به چگونگی ظاهرشان اهمیت می­دهند. در تفهیم این امر که بهداشت بد دهان می­تواند منجر به رنگ­ شدن دندان­ها، تنفس بدبو، افتادن دندان­ها و مشکلات دندانی دیگر شود، به نوجوان خود کمک نمایید.
• الگوی خوبی باشید. اگر شما خوب به دندان­های خود برسید، نوجوان شما هم متوجه اهمیت شما به این مطلب خواهدشد. بدین ترتیب صحبت­ کردن و اخطارها ظاهر فرضی به خود نمی­گیرد و واقعی به نظر خواهند آمد.
• اسباب و لوازم لازم برای بهداشت دهان را به میزان کافی در اختیار قرار بدهید. خمیردندان­ های ملایم، رنگی، نخ­ دندان طعم ­دار یا نخ­ دندان­های پلاستیکی و خمیردندان­های دارای طعم خوب در بیرون دستشویی خود داشته­ باشید. می­توانید حتی آن­ها در آشپزخانه هم نگه دارید تا در صورت عجله نوجوان­تان بتواند به سرعت از آن استفاده نماید.
• غذاهای بی­ ارزش نخرید. در عوض در خانه برای میان­ وعده­ها مقدار زیادی میوه و سبزیجات داشته­باشید.
• با نوجوان خود را راجع به خطرات کشیدن سیگار و خطراتی صحبت کنید که به واسطه­ ی این­کار برای بهداشت دهان و دندان شکل می­گیرد. بعلاوه برخی از نوجوانانی که تحت فشار اجتماعی هستند، شروع به کشیدن سیگار و دیگر مواد آسیب­ رسان به بهداشت دهان می­­ نمایند. بسیار مهم است که والدین این گونه خطرات را بشناسند و به نحوی پیامدهای انتخاب فرزندشان را به آن­ها اطلاع دهند.

اطلاع­ رسانی

از آن­جایی که نوجوانان در حال رشد هستند، با مشکلات دندانی معینی مواجه می­شوند (مانند براس­های دندانی یا داشتن دندان­های عقل برداشته). بسیاری از این روش­ها بخش طبیعی زندگی به شمار می­آیند، درحالی­که الباقی مراحل، گام­های پیش مقدماتی­ ای است که دندان­پزشک برای اطمینان از بهداشت دهان بر می­دارد

در این­جا مطالب خوبی برای درمیان گذاشتن با نوجوان­تان وجود دارد:

• دندان­ های مرتب بعلاوه ساده­ تر تمییز می­شوند، بهداشت لثه ­ها ارتقا می­یابد، ظاهر صورت متوازن­تر به نظر می­رسد و با احتمال کمتری دندان خرده خواهدشد.
• دندان عقل که به آن دندان آسیاب سوم هم گفته می­شود، در اکثر مواقع فاقد فضای مناسب برای درآمدن­ طی مراحل آخر نوجوانی الی اوایل 20 سالگی است. دندان­های عقل تحت فشار می­توانند به دندان­های مجاور خود آسیب برسانند یا سبب عفونت بشوند که به توجه و مراقبت بیشتری نیاز خواهدبود.
• تنفس بدبو[2] معمولاً ناشی از باکتری­هایی است که بر روی زبان زندگی می­کنند. در بسیاری از موارد، تغییر ساده در عادت‌های نوجوان در رعایت مسائل بهداشت دهان، آغاز رفتارهای خوبی بهداشت دهان، مسواک‌زدن زبان و مراجعه‌ی منظم به دندان‌پزشک به حل مشکل کمک می‌نماید.
• سفیدکردن این مرواریدهای سفید را می‌توان با خمیردندان‌های سفیدکننده، دهان‌شویه‌ها و مسواک انجام داد. بعلاوه شخص دندان‌پزشک هم می‌تواند گزینه‌های درمانی سفیدکننده پیشنهاد دهد که در خانه یا در مطب دندانپزشکی قابل اجراست.
• دخانیات دارای سمومی هستند که می‌تواند به انواع مختلف سرطان‌ها، بیماری لثه، تنفس بدبود، تغییررنگ دندان‌ها و از بین رفتن حس بویایی بی‌انجامد. فراموش نکنید ترک عادت سیگارکشیدن هر چه بیشتر طول بکشد، دشوارتر می‌شود.
• پیرسینگ دهان می‌تواند اثرات مضری بر سلامت زبان، لب‌ها، گونه و زبان کوچک‌تان بگذارد. مشکلات دهانی توام با پس‌روی لثه و دندان شکسته، نقص در تکلم، خوردن یا استنشاق جواهرات همگی از جمله موارد شایع به شمار می‌آید. متخصصان دندانپزشکی مرجع عالی‌ای در آموزش به نوجوانان به شمار می‌آیند تا به آن‌ها راجع به خطرات و مشکلات بالقوه‌ای آگاهی دهند که توام با پیرسینگ دهان وجود دارد.

برنامه‌ریزی

مراقبت از دندان‌ها به منزله‌ی محافظت دائمی از آن‌هاست. بسته به محل و کاری که انجام می‌دهید، گام‌های معینی وجود دارد که می‌تواند از عفونت و واردآمدن آسیب به دندان‌ها جلوگیری بعمل آورد.

انواع ورزش‌ها

به دلیل ماهیت برخی از انواع ورزش‌ها (بخصوص فوتبال، هاکی، بیسبال و بسکتبال) انجمن دندان‌پزشکی امریکا (ADA) توصیه‌هایی راجع به استفاده از محافظ دهان[3] ارائه داده‌است. این ابزارها معمولاً دهان‌های فک بالا را می‌پوشانند و می‌توانند همچون ضربه‌گیری برای صورت عمل نمایند، ریسک شکستن دندان‌ها را به حداقل برسانند و از واردآمدن آسیب به بافت‌های نرم دهان ممانعت کنند. محافظ‌های دهان بعلاوه ریسک خوردشدن دندان را در طی بازی یا تمرین کاهش می‌دهند و از دندان، لب، زبان، صورت و فک محافظت کنند.

مسواک‌زدن و کشیدن نخ دندان

اگر پیش از گذاشتن براس رعایت بهداشت دهان شما عالی نبوده‌است، حال زمان آن فرارسیده تا بازی را کنار بگذارید. مراقبت از دندان‌ها و لثه در زمان داشتن براس ارتودنسی از اهمیت به سزایی برخوردار می‌باشد و مراقبت از آن‌ها به منزله‌ی صرف زمان برای مسواک زدن و کشیدن نخ دندان بصورت منظم است. با استفاده از مسواکی که دارای موهای نرم است و خمیردندان دارای فلوراید، به آهستگی مسواک بزنید و با کمک نخ‌دندان ذرات غذایی باقیمانده و نیز پلاک‌های دندانی را از بین دندان‌ها و لثه‌تان و نیز براکت‌های (قلاب‌های) موجود بر روی براس‌ها بگیرید.

در این‌جا به برخی از نکات اضافه اشاره خواهیم نمود:

• پس از صرف غذا برای کمک به ازبین‌بردن غذای گیرکرده بین دندان‌ها یا سیم‌های براس ارتودنسی و نیز بر روی براکت‌ها از مسواک و نخ دندان استفاده نمایید.
• در نخ‌دندان کشیدن عجله نکنید. نخ‌دندان منسجم و ظریف را با دقت بر روی سیم‌های براس بگذارید و سپس آن را بین دندان‌ها بگذارید. باید شکل نخ دندان در اطراف دندان بصورت C انگلیسی در بیاید و آن را برای زدودن پلاک‌ها عقب و جلو ببرید. ذرات غذایی موجود بر روی خط لثه یا زیر آن را هم بدین ترتیب بزدایید.
• از خوردن غذاهای سفت و چسبناکی که احتیاج به جویدن زیاد دارد مانند انواع شکلات‌های آدامسی یا کاراملی و پاپ‌کورن یا چوب‌شور سفت بپرهیزید. همچنین از جویدن یخ خودداری نمایید.
• نوجوانانی که ناخن‌های‌شان را می‌جوند (یا عادت به جویدن خودکار دارند) ممکن است خیلی راحت سبب وارد آوردن به براس‌های‌شان بشوند.

جراحی دندان‌های عقل

بیرون‌کشیدن جراحی (در موارد نهفته‌بودن دندان‌های عقل) معمولاً در مقایسه با کشیدن‌های ساده، توام با درد زیادی پس از انجام جراحی است. میزان درد و مدت زمانی طول‌کشیدن آن به دشواری درآوردن دندان یا دندان‌های مورد نظر بستگی خواهدداشت. احتمالاً دندان‌پزشک برای چند روز مسکن و سپس داروی ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAID)[4] تجویز خواهد نمود. در اکثر مواد درد پس از چند روز از بین می‌رود.

[1] Braces

وسیله­ای در دندان­پزشکی ارتودنسی که برای مرتب کردن دندان­ها از آن استفاده می­شود؛ - م

[2] Bad breathor halitosis

[3] mouth protector or mouth guard

[4] non-steroidal anti-inflammatory drug