ونیرهای پورسلین
گذاشتن ونیرهای پورسلین [1] روشی بی‌نهایت ایمن و کارآمد برای بهبود هر چه بهتر شکل و رنگ دندان‌ها به شمار می‌آید. ونیرها روکش‌هایی به شکل دندان هستند که برای پوشاندن نقص و اصلاح سایز و شکل دندان‌های نامناسب طراحی شده‌اند. اما ریسک و عوارض جانبی اندکی هم وجود دارد که باید از احتمال بروز آن آگاه بود. بعلاوه باید از روش‌های مراقبت از ونیرهای پورسلینی پس از گذاشتن‌شان هم اطلاع داشته‌باشید. در این برخی از ریسک‌ها و عوارض جانبی لازم به اطلاع‌رسانی و نیز برخی نکات مفید راجع به مراقبت پس از گذاشتن ونیر ارائه شده‌است (برگرفته از Shreveport cosmetic dentistry practice).
خطرات احتمالی و عوارض جانبی توام با ونیرهای پورسلین
خطرات احتمالی و عوارض جانبی توام با ونیرهای پورسلینی از آن‌جایی که این شیوه غیرتهاجمی به شمار می‌آید، بسیار مختصر است. در این‌جا برخی از موارد لازم به ذکر ارائه می‌گردد:
- ونیرهای پورسلینی غیرقابل برداشتن هستند: جاگذاری ونیرهای پورسلینی محتاج تراشیدن لایه‌ی نازکی از مینای دندان است تا ونیر به سطح دندان متصل گردد. زمانی که مینا تراشیده می‌شود، دیگر قادر به ترمیم خود نیست و برای همیشه از دست رفته‌است. این امر سبب شده‌است که روش ونیر پورسلین روشی غیرقابل برگشت به شمار آید. زمانی‌که ونیر می‌گذارید، باید از آن‌جایی که مینای محافظتی دیگر دندان را نمی‌پوشاند، به منظور اجتناب از پوسیدگی در حفظ و نگه‌داری ونیر یا تعویض آن کوشا بود.
- احتمال فرسودگی یا شکستگی برای ونیرهای پورسلینی وجود دارد که در این صورت نیاز به تعویض است: گرچه ونیرهای پورسلینی طوری طراحی شده‌اند تا مدت طولانی دوام داشته‌باشند، ممکن است کل طول عمر خود را دوام پیدا نکنند و گاهی اوقات نیاز به تعویض آن‌ها باشد. ونیرهای پورسلینی در طول زمان فرسوده، شکسته یا خورده می‌شوند و یا این‌که ممکن است بیافتند. زمانی که ونیر آسیب ببیند، باید به منظور محافظت از دندان در برابر پوسیدگی آن را جایگزین نمود.
- افزایش حساس‌شدن دندان و احتمال تروما: برخی از بیماران در پی جایگذاری ونیر پورسلینی دچار افزایش حساس‌شدن دندان می‌شوند. حساس‌شدن اغلب پس از حدود یک هفته پس از درمان فروکش می‌کند.
مراقبت‌های پس از ونیرهای پورسلین
مراقبت مناسب از ونیرهای پورسلینی‌تان می‌تواند به طولانی‌شدن عمر آن‌ها و کاهش عوارض جانبی و احتمال خطراتی شود که پیش‌تر به آن اشاره نمودیم. در این‌جا برخی نکات مفید برای مراقبت از ونیرهای پورسلینی ارائه خواهدشد:
- مسواک‌زدن و کشیدن نخ‌دندان بطور مرتب: دندان‌هایی که روی‌شان ونیر پورسلینی گذاشته شده‌است، هم می‌توانند دچار پوسیدگی شوند. این امر اهمیت زیادی دارد که شما بتوانید سلامت دندان‌های‌تان را با دست‌کم دوبار در روز مسواک‌زدن و کشیدن نخ‌دندان دست‌کم یک بار در روز حفظ نمایید. این‌کار کمک خواهدکرد تا با حفظ اتصال محکم ونیر به دندان، عمر آن طولانی شود.
- مراجعه منظم به دندانپزشکی: حتی زمانی‌که ونیر پورسلینی در دهان خود داردید، مراجعه منظم به دندانپزشک و چک‌آپ از اهمیت به سزایی برخوردار می‌باشد. دندانپزشک برای‌تان پاکسازی کامل انجام می‌دهد و کاری می‌کند تا ونیر دچار شکستگی یا خوردگی نشود.
- استفاده از خمیردندان غیر ساینده[2]: در هنگام کارگذاشتن ونیر، سعی کنید از خمیردندان‌های غیرساینده استفاده نمایید. خمیردندان‌های ساینده ممکن است سطح ونیر را بخراشند و ظاهر ماتی به آن‌ها بدهند.
- از خوردن یا جویدن اقلام سفت بپرهیزید: از جویدن چیزهای سفتی همچون خوردکار یا ناخن‌تان بپرهیزید. اقلام سفت و سخت می‌توانند سبب ترک‌خوردکی، ساییده‌شدن و آسیب‌رسیدن به ونیرها گردند.
عوارض جانبی ونیرهای دندانی
ونیرهای دندان متشکل از پوشش‌های به رنگ دندان، متناسب و ظریفی هستند که دندانپزشکان با صلاحیت آن را به سطح بیرون دندان متصل می‌نمایند. اگر ونیر به درستی ساخته و متصل گردد، می‌توان مشکلات مرتبط با رنگ، طول، سایز و شکل دندان‌ها را مرتفع ساخت. همانند هر شیوه‌ی پزشکی یا دندانپزشکی، گاهی اوقات به دلیل خصوصیات ونیر، دندان‌های بیمار و تصمیمات دندانپزشک در حین اجرای کار مشکلاتی رخ می‌دهد.
ناجوربودن رنگ
رنگ نهایی ونیر دندانی به فاکتورهای متنوعی بستگی دارد. رنگ‌سایه‌ی ونیر، رنگ دندان زیرین و رنگ ماده‌ی اتصال‌دهنده همگی تعیین‌کننده‌ی این مطلبند که در زمان اتصال ونیر، به چه شکلی نظر آید. حتی اگر دندانپزشک هر سه‌ی این فاکتورهای دخیل را به خوبی مدنظر قرار داده‌باشد، ونیرهای جاگذاری‌شده ممکن است با رنگ دندان‌های اطراف جور نباشد. گاهی ممکن است برخی از ونیرها در امتداد لبه‌های‌شان به دلیل وجود رطوبت در هنگام مهر‌وموم‌کردن ونیرها از سوی دندانپزشک، تغییررنگ بدهند. متأسفانه دندانپزشکان نمی‌توانند رنگ ونیرهای دندان را پس از متصل‌نمودن‌شان، تغییر بدهند یا اصلاح‌کنند.
مشکلات جایگذاری
زمانی که دندانپزشک ونیر را به درستی در جای خود قرار ندهد، دندان با مشکلاتی همچون خرده‌شدگی و پوسیدگی خارج از لبه‌های ونیر مواجه می‌گردد. از جمله دیگر مسائل مرتبط با جایگذاری، ونیرهای برآمده یا دارای لبه‌های ناهموار است که می‌تواند سبب گیرکردن نخ‌دندان به این لبه‌ها و دشواری در رعایت بهداشت توصیه‌شده و نیز ایجاد خراش احتمالی در لثه گردد. همترازکردن مارجین‌های ونیر با لبه‌ی جونده‌ی دندان بطور بسیار دقیق هم می‌تواند سبب خردشدن ونیر در طول ترمیم گردد، درصورتی که تراش بسیار کم سطح خارجی دندان هم می‌تواند سبب زمخت به نظررسیدن ونیر کارگذاشته شود.
دندان‌های حساس
جایگذاری ونیر بر روی دندان محتاج آنست که دندانپزشک مقدار مناسبی از مینای سطح دندان را بتراشد. در پی اجرای این روش، احتمال دارد که دندان حساس شود و در نتیجه منجر به ناراحتی بیمار در زمان خوردن خوراکی‌های سرد یا داغ بشود. اگر تراش مینا بسیار بیشتر از حد لازم باشد، حتی این احتمال هم هست که پالپ (مغز) درونی دندان در نهایت بمیرد. درصورتی که دندانپزشک باید مقدار متنابهی از دندان را برای جایگذاری ونیر بتراشد، راجع به گذاشتن کراون به جای ونیر و پرهیز از بروز این مشکلات سوال کنید.
وارد آمدن آسیب به ونیر
برخی از افراد به دلیل عادت‌های دهانی‌ای که دارند، کاندیدای مناسبی برای گذاشتن ونیر به شمار نمی‌آیند. بعنوان مثال، افرادی با عادت دندان قروچه در نهایت سبب شل‌شدن و واردآمدن آسیب به ونیر دندانی خود خواهندشد که این امر به خردشدگی و ترک‌خوردن ونیر پورسلینی می‌انجامد. بعلاوه ممکن است در صورت خوردن یا جویدن چیزهای سفتی همچون یخ، مداد یا حتی ناخن انگشت هم به ونیر آسیب وارد شود. یک چنین رفتارهایی فشار بسیار زیادی بر ونیرهای دندانی وارد می‌آورند که به شل‌شدن یا افتادن آن‌ها ختم می‌گردد.
[1] Porcelain veneers
[2] non-abrasive toothpaste